de Tweede Wereldoorlog

Het bloedbad uit de Tweede Wereldoorlog was ongekend en bracht de wereld het dichtst bij de term 'totale oorlogvoering'. Gemiddeld stierven er tussen 1 september 1939 en 27 september dagelijks 27.000 mensen tot de overgave van Japan op 2 september 1945. De westerse technologische vooruitgang veroorzaakte de meest verwoestende oorlog in de menselijke geschiedenis. In de oorlog vochten nazi-Duitsland, fascistisch Italië, het keizerrijk Japan en andere Asmogendheden tegen de geallieerden. De geallieerden waren o.a. Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Uiteindelijk wonnen de geallieerden. Zeven dagen na de zelfmoord van Adolf Hitler gaf Duitsland zich onvoorwaardelijk over op 7 mei 1945. Zo kwam er een einde aan de oorlog in Europa. De Japanners zouden nog bijna vier maanden blijven vechten tot hun overgave op 2 september, die was veroorzaakt door de Amerikaanse dropping van atoombommen op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki. Ondanks het winnen van de oorlog verloor Groot-Brittannië een groot deel van zijn imperium, dit werd uiteengezet in de basis van het Atlantisch handvest. De oorlog zorgde voor een opleving van de Amerikaanse economie. De VS en de SU (Sovjet-Unie) zijn uit de Tweede Wereldoorlog voortgekomen als mondiale supermachten.

Slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog
De meest destructieve oorlog in de geschiedenis, kende een enorm verlies aan mensenlevens. Door de enorme omvang van het conflict is het exacte aantal slachtoffers onbekend. Maar het is aannemelijk dat tijdens de Tweede Wereldoorlog in totaal meer dan 60 miljoen mensen zijn gedood, dit zijn zowel soldaten als burgers. Landen die de grootste verliezen hebben geleden zijn de SU met zo'n 42 miljoen doden, Duitsland met zo'n 9 miljoen doden, China met zo'n 4 miljoen doden en Japan met zo'n 3 miljoen doden.

De oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken die ervoor zorgde dat de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Sommigen zeggen dat het een voortzetting was van de Eerste Wereldoorlog die theoretisch in 1918 was beëindigd. En dat Duitsland te streng was aangepakt en een Tweede Wereldoorlog, waarin Duitsland wraak zou willen nemen, dus onvermijdelijk was. Anderen wijzen naar 1931. Want toen viel Japan Mantsjoerije (een regio in China) binnen. Andere gebeurtenissen die worden genoemd zijn de invasie en de nederlaag van Italië in Abyssinia (Ethiopië) in 1935, Adolf Hitler's hermilitarisering van het Duitse Rijnland in 1936, de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) en de Duitse bezetting van Tsjechoslowakije in 1938. De twee data die het vaakst worden genoemd als 'het begin van de Tweede Wereldoorlog' zijn 7 juli 1937, toen het 'Marco Polo brug incident' leidde tot een langdurige oorlog tussen Japan en China, en 1 september 1939, toen Duitsland Polen binnenviel. Als gevolg van de invasie van Polen verklaarden Groot-Brittannië en Frankrijk de oorlog aan de nazi-Duitsland van Hitler. Vanaf de invasie van Polen tot het einde van de oorlog op het moment dat Japan in september 1945 capituleerde, waren de meeste landen van de wereld verwikkeld in een gewapende strijd.

Het begin
Hitler wilde Polen binnenvallen. Maar hij was bang voor een tweefrontenoorlog met aan het westen een front waar de Duitsers moesten vechten tegen Frankrijk en Groot-Brittanië en aan het oosten een front waar de Duitsers tegen de Russen. Als Duitsland weer in een tweefrontenoorlog terecht zou komen, dan zouden de Duitsers de oorlog waarschijnlijk verliezen (net als de Eerste Wereldoorlog). Daarom sloten de Duitsers een verdrag met de Sovjet-Unie. Dit verdrag heette het Molotov-Ribbentrop-pact. In dit pact werd afgesproken dat de Duitsers de SU niet zouden aanvallen en dat als Duitsland in oorlog met het westen verzuild zou raken, dan zou de SU geen oorlog verklaren aan Duitsland. Het westen was gechoqueerd door dit pact, maar wat ze niet wisten was dat de Duitsers en de Russen in het geheim hadden afgesproken om samen Polen binnen te vallen en Polen te verdelen tussen Duitsland en de SU.

Uiteindelijk kwam het zo ver. Duitsland en de SU vielen Polen binnen. Polen was machteloos tegen de twee grootmachten. Hitler had gehoopt dat de Duitse invasie van Polen niet het begin zou zijn van een oorlog. Hij zei: “Wie wil een oorlog om Danzig”. (Danzig is een Poolse stad in de Poolse corridor. De Poolse corridor zorgde ervoor dat Oost-Pruisen niet aan Duitsland vast lag.) Maar Frankrijk en Engeland verklaarde toch de oorlog aan Duitsland. Zo begon de Tweede Wereldoorlog in Europa (je zou kunnen zeggen dat de Tweede Wereldoorlog in China al in 1937 was begonnen) op 1 sept. / 3 sept. 1939. In Nederland begon de oorlog pas in 1940.

1939/1940
Aan het begin van de oorlog gebeurde er nog niet veel. Hier en daar waren er een paar bombardementen, maar dat was het wel. Er werd destijds nog gehoopt dat de oorlog snel en vredig tot een einde kon komen. Maar op 10 mei 1940 trokken de Duitse troepen Nederland, België en Luxemburg binnen. De Franse hadden een sterke verdedigingslijn opgezet op de Frans-Duitse grens, maar deze verdedigingslinie hadden ze niet doorgetrokken aan de Frans-Belgische grens. Daarom gingen de Duitsers (net als in de Eerste Wereldoorlog) door België en Luxemburg (en deze keer ook Nederland) om Frankrijk binnen te vallen.

De Franse en Britten hadden al verwacht dat Duitsland door België zou gaan om Frankrijk binnen te vallen en daarom hadden ze veel troepen klaar staan om de Duitsers tegen te houden. Maar wat ze niet hadden verwacht was dat de Duitsers door de Ardennen zouden gaan, want ze dachten dat het niet mogelijk was om met allerlei grote tanks door die regio te trekken. Maar de Duitsers deden dat toch, en zo omsingelden ze veel Franse en Britten troepen.

Uiteindelijk konden de omsingelde Engelsen troepen nog net ontsnappen via Duinkerke. Klik hier voor meer informatie over de evacuatie uit Duinkerke. Ondanks de Engelse troepen ontsnapten, behaalde Hitler alsnog een overwinning, want het duurde niet lang meer totdat heel Frankrijk was overgenomen door Nazi-Duitsland.

Operatie Barbarossa
Operatie Barbarossa was de codenaam voor de invasie van de Sovjet-Unie door nazi-Duitsland, die op 22 juni 1941 begon. Ondanks het niet-aanvalsverdrag dat Hitler en Stalin tekende, vielen de Duitse troepen de SU binnen. De operatie is vernoemd naar keizer Frederik Barbarossa. Aan het begin was Barbarossa erg succesvol en de Duitsers kwamen gevaarlijk dichtbij Moskou, maar uiteindelijk lukte het niet om Moskou te bereiken door de weersomstandigheden: de Duitsers hadden geen rekening gehouden met de kou. Na maandenlang vechten veroverden de Russen de stad Stalingrad weer terug. Dit was het keerpunt van de oorlog.

Pearl Harbor
De Verenigde Staten deden (net als bij de Eerste Wereldoorlog) aan het begin niet mee aan de oorlog. Maar toen Japan een Amerikaanse marinebasis aanviel op zeven december 1941 traden de VS toe aan de oorlog: de VS verklaarden oorlog aan Japan. En omdat Japan en Duitsland bondgenoten waren, verklaarde Duitsland de oorlog aan de VS. Zo werden de VS bij de oorlog betrokken.

D-day
Operatie Overlord was tijdens de Tweede Wereldoorlog de codenaam voor de invasie door de westerse geallieerden in het door Duitsland bezette West-Europa. Operatie Overlord begon op 6 juni 1944 en eindigde op 25 augustus 1944, toen Parijs werd bevrijd. 6 juni 1944 staat gekend als D-day. Na operatie Overlord rukten de Westerse geallieerden (de VS, Groot-Brittanië, Canada enz.) steeds verder op richting Berlijn. Vanaf de andere kant (het oosten) rukten de SU steeds verder op richting Berlijn. En uiteindelijk wonnen de geallieerden (westerse geallieerden de andere landen, zoals de SU) de oorlog en gaf Duitsland zich over. Toen de overgave werd getekend op 7 mei 1945 had Hitler al zelfmoord gepleegd.

Afbeelding van D-day

Het einde?
Na de over overgave van Nazi-Duitsland was de oorlog nog niet afgelopen, want Japan had zichzelf nog niet overgegeven. Maar nadat de VS twee atoombommen hadden gedropt op Japan, gaf het keizerrijk zich over. Zo kwam er een officieel einde aan de Tweede Wereldoorlog op 2 september 1945. Maar nu de Tweede Wereldoorlog was afgelopen, begon er een nieuwe oorlog: de Koude Oorlog.

Tijdlijn met de belangrijkste gebeurtenissen van de tweede Wereldoorlog:

1939

1 sept
Duitsland en de SU vallen Polen binnen. Twee dagen later verklaren Groot-Brittanië en Frankrijk de oorlog aan Duitsland.

1940

10 mei
De Duitsers vallen o.a. Nederland binnen.

10 juni
Italië verklaart oorlog aan Frankrijk en Groot-Brittanië.

1941

22 juni
Start van 'operatie Barbarossa'.

7 dec.
Japan valt Pearl Harbor aan. De volgende dag verklaren de VS en Groot-Brittanië de oorlog aan Japan. Nog een paar dagen later verklaart Duitsland de oorlog aan de VS.

1943

25/26 juli
Arrestatie van Mussolini, einde van het fascistische bestuur in Italië. Uiteindelijk wordt Mussolini bevrijd en weer aan de macht gezet.

1944

6 juni
D-day

1945

7 mei
Duitsland geeft zich officieel over.

6 aug.
de VS droppen een atoombom op Hiroshima. Twee dagen later droppen ze een atoombom op Nagasaki.

2 sept.
Japan capituleert. Dit is het officiele einde van de oorlog!